Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Uzman Dr. Ceren Söğüt Direk’ten Otizm ile ilgili önemli yazı

Mersin’in Yenişehir ilçesinde kendi özel polikliniğinde önemli hizmetler veren Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Uzman Dr.Ceren Söğüt Direk, Otizm ile ilgili çok önemli bir yazı kaleme aldı.

Yazısında birçok önemli konuya değinen Direk, dikkat çekici yazısında şu ifadelere yer verdi:

OTİZM

OTİZM NEDİR?

Belirtileri erken çocukluk çağında başlayan sosyal iletişim-etkileşim alanında belirgin yetersizlikler ve sınırlayıcı-tekrarlayıcı ilgi alanları ve davranışlarla seyreden bir durumdur.

OTİZM BELİRTİLERİ NELERDİR?

1.Sosyal gelişimde aksama:Bu çocuklar kendi yaşıtlarında görülen sosyal becerileri sergileyemezler.Yetişkinlerin ilgisini çekmeye isteksizdirler.Karşı tarafın duygularını anlamakta güçlük çekebilirler.

2.Dil gelişiminde sorunlar:Yaşıtlarına göre dil gelişiminde sorun yaşarlar.Söylenenleri tekrarlama,bazı cümle kalıplarını tekrarlama sıktır.Daha çok ilgi duydukları alanda mekanik bir sesle konuşma söz konusu olabilir.Zamirleri kullanmada sorun olabilir,örn.kendinden ben yerine o diye söz edebilirler.

3.Tekrarlayıcı davranışlar:

-Bedensel hareketler:parmak ucu yürüme,el çırpma,kol çarpma,sallanma

-Tekrarlayıcı ilgiler ve takıntılar:Sürekli aynı oyuncakla oynama isteği,tekrarlayan oyunlar oynama vb.

OTİZM NEDEN OLUR?

Otizm ve otistik spektrum bozukluklarının kesin sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte pek çok faktörün içinde genetik faktörlerin en önemlisi olduğunu biliyoruz.Otizmin nörogelişimsel bir durum olduğu biliniyor.Beynin erken gelişim evrelerinde görülen bir değişimdir.Bu değişim zaman içinde gen ve çevre etkileşimi ile gerçekleşir.

OTİZM TANISINI KİM KOYAR?

Hekime başvuru sıklıkla konuşma gecikmesi nedeniyle olur.Tanı bir çocuk ve genç psikiyatri uzmanı tarafından konur.

OTİZM TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?

Radikal ve temel belirtileri hafifletecek bir tedavi henüz mevcut  değildir.Tedavi yaklaşımı çok boyutludur ve bireysel özelliklere göre şekillenir.Temel yaklaşım eğitsel yaklaşımdır.Eğitsel yaklaşımlar sosyal iletişim etkileşim alanında gelişmeyi,istenmeyen davranışalrı azaltmayı ve yeni beceriler kazandırmayı hedefler.Eğitsel yaklaşımlardan davranışçı temelleri olan modeller daha etkilidir.

Otizmin kendine özgü bir ilacı olmamasına rağmen eşlik eden öfke,hareketlilik,dikkat sorunları,uykusuzluk,saldırganlık,takıntılar,tekrarlayıcı hareketler için ilaç kullanımı söz konusudur.

Erken yaşta tedaviye başlamak tedaviye yanıtta en önemli faktörlerdendir.

OTİZMİN ERKEN DÖNEM BELİRTİLERİ

YAŞ ARASI RİSKLİ BEBEKLER:

-Yavaş beslenme,emmede sorun

-Parlak ışık ya da yüksek sese tepkisizlik

-Başını tutamama

-Elleriyle nesneleri kavrayamama

-Gülümsemeye karşılık verememe

-Göz teması kurmama

-6-9 ay arası yardım almadan dik oturamama

-Anlamlı sesler,hareketlerin olmaması

-Parmakla işaret veya kafasını hayır diye sallama hareketlerinin olmaması

-Yakın temastan kaçınma

-30 dk dan fazla avutulamayacak şekilde ağlama

-Gösterilen hareketleri veya çıkarılan sesleri tekrar etmeye çalışmak istememe

1-2 YAŞ ARASI RİSKLİ BEBEKLER:

-Göz kontağı yetersizliği

-İnsan yüzünden ziyade nesneleri uzun uzun gözlemleme

-Parmak ucu yürüme

-Motor taklit eksikliği:ce-e bye-bye yapamama

-Oyuncaklarla uygun biçimde oynayamama

-Duygu paylaşımında kısıtlılık

-Etkileşime girildiğinde tepkisiz kalma

-Dil becerilerinin geride olması