habernews24 herkesin haberi
Avrupa İnsdan Hakları Mahkemesi (AİHM), 12 Eylül 1980 Askeri Darbe’nin ardından işkence gören Duman Bal’ın başvurusuna ilişkin kararını açıkladı.
Artı Gerçek’ten Abidin Yağmur’un haberine göre, Duman Bal, 12 Eylül Askeri Darbesi’nin ardından şubat 1981’de Maraş’ta jandarma tarafından gözaltına alındı. O dönem 23 yaşında olan Bal, 97 gün boyunca işkence gördü. ‘THKP-C Acilciler’ üyesi olduğu iddiasıyla tutuklanan Bal, aynı yıl beraat etti.
Ancak Elbistan Termik Santrali’ndeki işine bir daha dönemedi. Maruz bırakıldığı baskılar ve tehditler nedeniyle Elbistan’ı terk eden Bal, darbeden sonraki yıllar boyunca bir daha sigortalı, düzenli bir iş bulamadı.
12 Eylül 1980 Askeri Darbe’yi gerçekleştiren askeri ve sivil yöneticilerin yargılanmasını engelleyen Anayasa’nın geçici 15. Maddesi’nin 2010 yılındaki referandum ile kaldırılmasının ardından Duman Bal, hukuk mücadelesi başlattı ve anayasa değişikliğinin ardından dava açan ilk 12 Eylül mağdurlarından biri oldu.
BAŞVURULARI SONUÇSUZ KALDI
2011 yılında Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvuran Bal, işkencecilerin ve onlara emir veren dönemin yöneticilerinin yargılanmasını istedi. Ancak savcılık ‘zaman aşımı’ gerekçesiyle takipsizlik kararı verdi. Duman Bal, bunun üzerine üst mahkemelere itiraz etti ancak karar değişmedi.
TÜRKİYE’DEN AİHM’E ZAMAN AŞIMI SAVUNMASI
Türkiye’deki tüm iç hukuk yollarının tükenmesi üzerine Duman Bal, AİHM’e başvurdu. 2010 yılında ‘darbeciler yargılansın’ diye anayasa referandumuna giden Türkiye, Duman Bal’ın başvurusu üzerine AİHM’e gönderdiği savunmada ise darbe döneminde başta işkence suçu olmak üzere çeşitli suçlara karışan kişilerin yargılanmasının önünü kesecek ‘zaman aşımı’ argümanına atıfta bulundu.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına savunma yazan Dr. Hacı Ali Açıkgül, savunma metninde şu ifadeleri kullandı:
“Başvurucu, söz konusu tarihten sonra İçişleri Bakanlığı veya Genelkurmay Başkanlığı aleyhine herhangi bir tazminat davası açmamıştır. (…) İşkence suçu cezasız kalmamalıdır ancak bu zaman aşımından sonra şikayetlerin ulusal adli makamlara iletilebileceği sonucunu çıkarmak da mümkün değildir.”
İTİRAZI DA REDDEDİLDİ
AİHM de Duman Bal’ın, cezaevinden çıktıktan sonra herhangi bir resmi makama işkence iddiasıyla başvurmadığına, suç duyurusu için 2010 yılındaki referandumu beklediğine dikkat çekti ve zaman aşımı gerekçesiyle başvuruyu reddetti. 2023 yılının aralık ayında Duman Bal’ın itirazını yeniden ele alan mahkeme ret kararında ısrar etti ve Duman Bal’ın 13 yıllık hukuk mücadelesi sonuçsuz kaldı.
