Çukurova cezaevlerine dair açıklanan hak ihlali raporunda ciddi iddialar

ÖHD Mersin Şubesi Hapishane Komisyonu Eşsözcüsü Halil Güngör, hak ihlallerinin en yoğun yaşandığı yerlerin başında cezaevlerinin geldiğini belirterek, “Çukurova cezaevlerinde kapasitelerin aşılması aynı zamanda yoğun sürgünlerin yaşanmasını da beraberinde getirmiştir. Mahpuslar, ailelerinden binlerce kilometre uzaktaki hapishanelere sevk/sürgün edilmiştir.” dedi.”

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Çukurova Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (Çukurova TUAYDER) ve İnsan Hakları Derneği (İHD), Çukurova bölgesinde bulunan cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine dair basın toplantısı düzenledi.

ÖHD Mersin Şube binasında yapılan açıklamada basın açıklamasını okuyan ÖHD Mersin Şubesi Hapishane Komisyonu Eşsözcüsü Halil Güngör, hak ihlallerinin en yoğun yaşandığı yerlerin başında cezaevlerinin geldiğini belirterek, ”

“Çukurova cezaevlerinde kapasitelerin aşılması aynı zamanda yoğun sürgünlerin yaşanmasını da beraberinde getirmiştir. Mahpuslar, ailelerinden binlerce kilometre uzaktaki hapishanelere sevk/sürgün edilmiştir. Sağlık hakkına erişim, kelepçeli muayene, revirde yeterli sayıda hekim bulundurulmaması ve hastane gidiş gelişi öncesi ağız içi aramaların dayatılması gibi uygulamalarla engellenmekte” dedi.

TACİZ BOYUTUNDA İNCE ARAMA

Sevkler sırasında tutuklulara ters kelepçe takıldığı, cezaevi personellerinin sözlü ve fiziki tacizlerde bulunduğunu savunan Güngör, demir tel örgülerle havalandırmaların kapatıldığı, adli tutukluların gürültü yapmaya sevk edildiği ve sık sık aramaların yapıldığını aktardı. Güngör, “Birçok cezaevinde görüşe gelen mahpus yakınları, cezaevi girişlerinde taciz boyutuna varan, sıkı bir şekilde ince aramaya kadar üstleri aranmaktadır” diye konuştu.

TALEPLER

Güngör, yaşanan hak ihlallerine karşı şu talepleri sıraladı:

1. Herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı Anayasal güvence altındaki en temel haklardan olup mahpusların tedavilerinin düzenli bir şekilde uygun koşullarda yapılması sağlanmalı, tedavisi yapılmayan hasta mahpusların hekime ve sağlık birimlerine ulaşmada hızlı ve etkin bir şekilde hareket edecek kurumsal mekanizmalar oluşturulmalı, bu bağlamda sağlık koşulları sebebiyle tahliye olması gereken mahpusların, mevzuat ya da Adli Tıp uygulamaları gibi engellere takılmadan tahliyeleri sağlanmalıdır.
2. Yaşanan hak ihlallerinde denetim yetkisini yerine getirmeyen idari ve adli kurumlar sorumluluk sahibidir. Bu sebeple tüm idari birimlerin her kademesinin, denetim yetkisi bulunan idari kurumların ve yargı makamlarının, yine ilgili Bakanlıkların; ulusal ve uluslararası mevzuattan doğan sorumluluklarını yerine getirmeleri sağlanmalı, olumsuz ve hatta suç teşkil eden tutumlarının önüne geçmek için etkili bir denetim mekanizması oluşturulmalı; sorumlular hakkında idari ve adli soruşturma yürütülerek cezasızlığın önüne geçilmelidir.
3. Savunma hakkının, dilekçe hakkının, hak arama hürriyetinin etkin bir şekilde kullanılması hususu ceza hukuku açısından hayati derecede önem taşıdığından bu hakkı ihlal eden her türlü keyfi uygulamadan vazgeçilmelidir.

4. Denetimin ve şeffaflığın önemli bir unsuru olan baroların ve sivil toplum örgütlerinin hapishaneleri etkin bir şekilde ziyaretlerinin sağlanması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Yasal düzenleme yapılana kadar ise söz konusu kuruluşların bu konuya hassasiyet göstermesi ve komisyonlar kanalıyla ziyaretler yaparak kamuoyu oluşturması gerekmektedir.
5. Mahpusların yaşamlarını sürdürmeye devam edecekleri hapishanelerin bulunduğu yerin coğrafi koşulları ve iklim şartları gözetilerek oluşturulması ve yenilenmesi gerekir.Koğuşların içinde yer alan pencerelerin sayıca az olması da hava dolaşımını asgariye indirmiştir. Sıcaklığın yüksek olduğu bölgelerde klimaların sokulduğu ve talep edilen klimaların verilmediği; bu yüzden mahpusların zorlanacağı aşikardır.
6. Tecrit koşullarına son verilmeli ve hapishane koşulları düzeltilmelidir.

Son olarak ÖHD Mersin Şubesi üyeleri olarak; ağır hasta mahpusların durumları, hapishanenin fiziki koşulları ve mahpuslara hukuka aykırı gerçekleştirilen kötü muameleler, ihlal edilen hakları nedeniyle sorumlular hakkında etkili bir idari ve yargısal denetim sağlanması gerektiğini tespit etmiş bulunmaktayız.

Hapishanelerde süre gelen hak ihlalleri nedeniyle ulusal ve uluslararası hukukun gerektirdiği şekilde “bağımsız” denetim mekanizmalarının oluşturulması için devlet yetkililerini, Adalet Bakanlığını, Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesini (CPT), TİHEK ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonunun göreve davet ediyoruz.