Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, resmi ziyaret için bulunduğu Libya’nın başkenti Trablus’ta mevkidaşı Necla el Menguş ile biraraya geldi. İkili görüşme sonrasında ortak basın toplantısı düzenlendi. Menguşi, yabancı paralı askerlerin Libya’dan çıkartılması için Türkiye’ye işbirliği çağrısında bulundu.
Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan’ın da bulunduğu geniş bir heyetle Libya’da olmaktan mutluluk duyduğunu söyledi. Çavuşoğlu, güçlü bir heyetle yapılan ziyaretin amacının Libya’ya, Başkanlık Konseyi’ne ve Ulusal Birlik Hükümeti’ne Türkiye’nin desteğini bir kere daha yinelemek olduğunu da belirtti.
“Türkiye olarak Libya’nın bütünlüğü, egemenliği, bağımsızlığı ve siyasi birliğinin muhafazasını her zaman ilke edindik ve önem veriyoruz” diyen Çavuşoğlu, “Libya halkının ve meşru hükümetlerinin zor dönemlerinde daima yanında yer aldık. Trablus’a saldırılar karşısında Libya’nın meşru hükümeti bazı ülkeleri biz dahil, davet etti. Bu çağrıya sadece Türkiye olumlu cevap verdi. Güvenlik ve askeri işbirliği mutabakat muhtırası kapsamında Libya’ya sağladığımız destek iç savaş, kardeş kavgası ve insanlık dramını önledi” diye konuştu.
Ankara’da Libya’dan gelen heyetle 12 Nisan’da düzenlenen Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı’nda mutabakat zaptlarına ve anlaşmalara sadık kalındığını teyit ettiklerini belirten Çavuşoğlu, “Görev başındaki hükümetin tüm Libya’ya ve Libya halkına destek götürme çabaları var, Türkiye olarak bunları destekliyoruz” dedi.
Çavuşoğlu, mevkidaşıyla iki ülke arasında bulunan deniz yetki alanları anlaşması ve bundan sonra atacakları adımları da ele alma fırsatı bulduklarını söyledi. Ekonomik işbirliği ve Libya’daki yatırımlar ile ikili ticaret ilişkilerini de görüştüklerini, Türk özel sektörünün Libya’ya tekrar dönmesi konusunu değerlendirdiklerini, bu konuda birlikte çaba sarf ettiklerini aktardı.
Çavuşoğlu, 2021’de aynı zamanda Yüksek Düzeyli Stratejik Konseyi’nin ikincisini ve Karma Ekonomik Komisyonu Toplantısı’nı gerçekleştirme konusunda da mutabık kaldıklarını ifade etti.
Yabancı askerler çekilsin çağrısı
Libya Dışişleri Bakanı Menguş ise “(Türkiye’ye) Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararlarının tüm hükümlerini hayata geçirmek üzere adımlar atma ve Libya topraklarındaki tüm yabancı güçlerin ve paralı askerlerin çıkartılması için işbirliği çağrısı yapıyoruz” dedi.
Libya’daki yabancı güçlerin ve paralı askerlerin sayısının 20 binden fazla olduğu tahmin ediliyor. BM Güvenlik Konseyi diplomatlarının verdiği bilgilere göre bunların 13 bini Suriyeli 11 bini ise Sudanlı. Ülkede ayrıca Rus ve Çadlı savaşçılar bulunuyor.
Çavuşoğlu ise ortak basın toplantısında Libya’daki Türk güçlerinin daha önce yönetimde olan Ulusal Mutabakat Hükümeti ile varılan askeri eğitim anlaşmasının bir parçası olduğunu söyledi. Çavuşoğlu “Yasal varlığımızı bu ülkede para için savaşan yabancı paralı savaşçı gruplarla eşitleyenler var” diye konuştu.
Libya Dışişleri Bakanı Menguş, ayrıca “Tüm zorluklara rağmen bu sürede büyükelçiliğini açık tutması, Libya vatandaşlarına konsolosluk hizmetlerine devam etmesi ve Libya ile Türkiye arasında uçuşların sürmesi nedeniyle Türkiye’ye teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Menguş, aynı şekilde Covid-19 ile mücadelede Türkiye’nin yakın zamanda Libya’ya yardım kargoları gönderdiğini hatırlatarak pandemiyle mücadelede desteği için de Türkiye’ye teşekkür etti.
Lİbya’da 20 binin üzerinde paralı asker bulunuyor. Libya’da Rusya, Mısır, Suriye, Sudan ve Yemen’li yabancı paralı savaşçılar bulunuyor.
BM’ye göre, 2020 yılının sonunda bu yana Libya’da hali hazırda 20 bin paralı asker bulunuyor ve şimdiye dek herhangi bir geri çekilme gözlenmedi. Ülkede resmi olarak Türkiye, Mısır ve Rusya’nın da askerleri bulunuyor.
2011 yılında Muammer Kaddafi’nin devrilmesinin ardından iç savaşa sürüklenen ülke, 2015’ten bu yana biri Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), diğeri Tobruk’taki Temsilciler Meclisi olmak üzere iki ayrı hükümetin kontrolü altında bulunuyor. Tobruk hükümetini destekleyen Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu başkent Trablus’u ele geçirmek üzere 2019 yılının nisan ayında taarruz başlatmış, ancak Türkiye’nin UMH’ye verdiği aktif askeri destek sonucu geri püskürtülmüştü.
Taraflar arasında savaşın sona ermesi ve yeni bir siyasi düzen oluşturulması amacıyla BM himayesinde görüşmeler başlatılmış ve geçen ekim ayında ateşkes anlaşmasına imza atılmıştı.